8- Gần 3 triệu trẻ em VN bị bóc lột sức lao động

NGƯỜI VIỆT


Trẻ em phải làm những công việc năng nhọc rất phổ biến tại Việt Nam. (Hình: Getty Images)

Mẹ con em Nguyễn Văn Ðen tại bệnh viện Trưng Vương, Sài Gòn. (Hình: Báo Tuổi Trẻ)

Các em bị bắt làm việc đến kiệt sức

SÀI GÒN (NV) - Chủ một cơ sở may gia công quần áo ở Sài Gòn nói tình trạng sử dụng công nhân là trẻ em vị thành niên rất phổ biến.

“Chuyện này là chuyện bình thường, các anh chị cứ đi hết các cơ sở sẽ thấy. Vì làm gia công giá rất thấp”. Ông Dương Văn Chương, chủ một cơ sở may, nói với ký giả báo Tuổi Trẻ “xung quanh đây cơ sở may nào cũng vậy” sau khi một nhân công của gia đình ông là một cậu bé 16 tuổi phải vào bệnh viện cấp cứu vì kiệt sức.

Nguyễn Văn Ðen, 16 tuổi, quê ở Huế. Vì gia đình quá nghèo, mẹ cho em vào Sài Gòn kiếm việc làm để giúp gia đình. Em làm thợ may vắt sổ cho cơ sở may gia công của vợ chồng ông Dương Văn Chương-Nguyễn Thị Châu Á tại địa chỉ 621/14 Lũy Bán Bích, phường Phú Thạnh, quận Tân Phú, Sài Gòn.

Ngày 21 Tháng Mười 2009, bệnh viện cấp cứu Trưng Vương Sài Gòn tiếp nhận một trẻ em 16 tuổi nhập viện trong tình trạng kiệt sức. “Các bác sĩ cho rằng đây là trường hợp bị bệnh do lao động quá sức,” theo tờ Tuổi Trẻ kể lại. “Toàn thân em Ðen bị phù nề, bụng phình lớn, không thở được. Các bác sĩ đã phải đặt nội khí quản, cho thở bằng máy. Theo chẩn đoán, em Ðen bị suy tim, viêm phổi và suy hô hấp. Nguyên nhân gây nên tình trạng này, theo chẩn đoán ban đầu là do thiếu vitamin B1 và có thể do lao động quá sức. Sau khi bổ sung vitamin B1, tình trạng của em Ðen tốt hơn.”

* Làm việc từ sáng tới khuya

Nằm tại bệnh viện, em Ðen kể cho biết mỗi ngày em phải làm việc trung bình 14 giờ đến 16 giờ và không được phép liên lạc với gia đình. Ðen “phải thức dậy từ 6 giờ, ăn sáng xong lập tức ngồi vào máy vắt sổ cho đến 12 giờ trưa mới nghỉ ăn cơm, từ 14 giờ phải tiếp tục làm việc tới nửa đêm, chỉ được nghỉ ăn cơm 30 phút.”

Theo lời thuật lại của Ðen: “Dạo này hàng Tết nhiều, em phải làm đến 1-2 giờ sáng. Chỉ cần làm sai một chút là bị chủ là bà Á đánh, lúc thì bị bợp tai, lúc bị ký đầu”.

Vì ăn uống khá thiếu thốn, thường xuyên thèm ngủ, người luôn hoa mắt và chóng mặt. “Do thời gian ngủ mỗi đêm chỉ được 4 giờ, làm việc quá sức nên cơ thể em Ðen gầy gò như trẻ lên 10, chỉ nặng 35 kg dù đã 16 tuổi”, theo tờ Tuổi Trẻ.

Em Ðen kể: “Hồi Tháng Tám 2009, em bị bệnh phải vào khám tại phòng khám đa khoa Hi Vọng (Tân Phú). Khi về nhà nằm, em bị bà Á đạp vào đầu vì cho rằng em làm bộ bệnh tật”. Theo em Ðen, "ngày 20 Tháng Mười em đến Trung Tâm Y Tế quận Tân Phú. Thay vì được điều trị thì vợ chồng bà Á kêu xe đưa em về quê, không cho em ở lại viện. Hôm sau 21 Tháng Mười, tình trạng em quá nặng nên phải vào bệnh viện cấp cứu Trưng Vương.”

Bà Ðoàn Thị Nở (thôn Bắc Thắng, xã Vĩnh Hưng, huyện Phú Lộc, Thừa Thiên-Huế) hay tin con nằm viện nên vội vào Sài Gòn. Bà Nở nói với báo Tuổi Trẻ: “Gia đình chúng tôi nghèo quá, cho con đi làm xa mà không biết con bị hành hạ, chỉ biết con làm nhiều giờ. Tôi yêu cầu bà Á đưa trả con tôi trở về quê, bà Á bảo tôi phải vào đón. Từ bé đến lớn tôi không biết Sài Gòn, không có tiền, lấy gì vào đón con. Mấy ngày nay ở bệnh viện hai mẹ con không có tiền ăn, nhiều bệnh nhân thương tình cho được ít tiền sống qua bữa”.

* Lao động mỗi tuần hơn 100 giờ

Theo bài báo trên tờ Tuổi Trẻ, tại cơ sở của bà Á còn 5 em đang làm việc. Cơ sở vắt sổ này có sáu em độ tuổi từ 16-23, trong đó có em làm việc ở đây từ năm 14 tuổi.

Bà Nguyễn Thị Châu Á (chủ cơ sở) thừa nhận với báo Tuổi Trẻ rằng “sử dụng lao động trẻ em không ký hợp đồng lao động.” Bà chỉ thỏa thuận miệng với mẹ của em Ðen trả lương cho em một năm 5 triệu đồng, nếu làm giỏi thưởng thêm 1 triệu đồng, bà Á đã ứng trước 2 triệu đồng cho gia đình em Ðen. Việc đánh em Ðen, bà Á chỉ thừa nhận mình “có véo tai”.

Trước áp lực của bà Á, mẹ con em Ðen, theo ghi nhận của tờ báo trên, đã “lên tàu” về quê dù em chưa bình phục sức khỏe, và cũng không được trả lương cho hơn 9 tháng làm năm nay.

Một độc giả của tờ Tuổi Trẻ phản ứng về câu chuyện trên, viết: “Ông Chương nói đúng: xung quanh đây cơ sở may nào cũng vậy. Một lần tôi ở trọ trong xóm lao động ở quận Tân Bình thì thấy cơ sở may gia công nào cũng sử dụng lao động trẻ em. Các em làm việc quần quật từ sáng đến khuya như báo nêu, thậm chí đến 2 giờ sáng”.

Việc sử dụng lao động trẻ em vừa bất hợp pháp, vừa bóc lột cùng tận như vậy liệu nhà cầm quyền các địa phương biết không ? Ðộc giả này nói “Cán bộ phường, tổ tại đây chắc chắn đều biết việc này...”

Theo ước tính dựa vào các nguồn thống kê và khảo cứu, trẻ em Việt Nam hiện chiếm khoảng 40% tổng dân số cả nước. Số trẻ vị thành niên của các gia đình nghèo bị đẩy ra xã hội mưu sinh như con số thống kê chưa mấy chính xác của Cục Bảo Vệ-Chăm Sóc Trẻ em thì nếu tính đến Tháng Sáu năm nay là khoảng hơn 3 triệu.

Từ năm 2006, Hà Nội đã nhận tiền viện trợ của Liên Hiệp Quốc để bảo vệ trẻ em hữu hiệu hơn. Nhưng con số 3 triệu trẻ em vị thành niên phải mưu sinh và bị bóc lột cho thấy tiền viện trợ đã không được dùng đúng mục tiêu. Dù vậy, ông Nguyễn Trọng An, phó cục trưởng Cục Bảo Vệ-Chăm Sóc Trẻ Em, nói trong một cuộc phỏng vấn hồi Tháng Bảy vừa qua: “Việt Nam đã cam kết trong các công ước quốc tế về trẻ em, về việc bảo vệ để trẻ khỏi bị ngược đãi. Hiện nay vấn đề lao động trẻ em do Cục Lao Ðộng-Việc Làm phụ trách. Cục này đang thực hiện đề án về Quyết định 19 về phòng và ngăn ngừa các bóc lột đối với lao động trẻ em. Cục chúng tôi thì thực hiện việc bảo vệ, giám sát.”

Ðược biết, “Luật Bảo Vệ và Chăm Sóc, Giáo Dục Trẻ Em” của Việt Nam ban hành ngày 15 Tháng Sáu 2004 “nghiêm cấm” lạm dụng lao động trẻ em; sử dụng trẻ làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm; để trẻ tiếp xúc với chất độc hại; buộc trẻ làm những việc trái với quy định của luật lao động...

*********************************